Oro, Aro i Ptak

Mateusz Marczewski

Ilustracje i skład: Nina Budzyńska

korekta: Jakub Bączek

Wydawca: Stowarzyszenie Scena Robocza

Rok wydania: 2019

ISBN: 978-83-938140-1-5

15,00 zł

Zamówienia można składać na adres mailowy: biuro@scenarobocza.pl

Niniejsza bajka, autorstwa Mateusza Marczewskiego powstała w ramach projektu Kraina Olimpia – skwer sąsiedzki 2019, i służyła jako inspiracja do działań warsztatowych oraz scenariusz międzypokoleniowego słuchowiska. Bajka „Oro, Aro i Ptak” jest abstrakcyjną opowieścią o przygodach Oro i Aro, historią o miłości, przyjaźni i zachowaniu harmonii, uważności na naturę i otaczający nas świat.

Kraina Olimpia – skwer sąsiedzki, ma na celu ożywienie zapomnianego na lata dziedzińca i oddanie go ponownie w ręce mieszkańców, przy jednoczesnym pobudzeniu współodpowiedzialności za przestrzeń wspólną, publiczną. Wraz z dzieciakami i sąsiadami od 2016 roku wymyślamy, tworzymy i bawimy się, a zaniedbana przestrzeń staję się z każdym rokiem coraz piękniejsza. Punktem wyjścia naszych działań jest wiara w niezwykłą kreatywność dzieci i to one nadają ostateczny kształt temu, co powstaje na sąsiedzkim skwerze.

Dowiedz się więcej o projekcie:

Kraina Olimpia

Bezkarnie. Etyka w teatrze

pod redakcją: Wlademara Rapiora

Scena Robocza i Czas Kultury

Rok wydania: 2019

ISBN: 978-83-9518186-3-2

15,00 zł

Zamówienia można składać na adres mailowy: biuro@scenarobocza.pl

Autorzy, autorki i bohaterowie, bohaterki książki:

Mateusz Atman, Romeo Castellucci, Dobromir Dymecki, Krystyna Duniec, Aneta Groszyńska, Urszula Hajdukiewicz, Agnieszka Jakimiak, Jolanta Janiczak, Jan Karow, Dariusz Kosiński, Zofia Małkowicz-Daszkowska, Ewelina Marciniak, Paweł Mościcki, Sean Palmer, Joanna Pańczak, Wojtek Pustoła, Waldemar Rapior, Wiktor Rubin, Dorota Semenowicz, Agata Siwiak, Zofia Smolarska, Małgorzata Wdowik, Wojtek Ziemilski

Czy mury teatru usprawiedliwiają zachowanie, które realnie obraża widza? Czy obrażone uczucia nie są etyczną granicą sztuki? Ale czy sztuka nie jest tym terytorium, na którym można bezkarnie wypróbowywać ludzką skłonność do czynienia zła? Czy artysta w imię wolności sztuki jako eksplorator sytuacji granicznych może dopuszczać się czynów etycznie wątpliwych?

Czy radykalne pytanie etyczne wymaga naruszenia paradygmatu etycznego w sztuce? Może tylko przez podważenie granicy można w ogóle ją zobaczyć i uświadomić sobie jej zasadność?

Jaka, z perspektywy etycznej, jest różnica między muszką a słoniem czy wielorybem? Jaka jest różnica między profesjonalnym aktorem, dzieckiem i zwierzęciem na scenie?

Czy Leonardo da Vinci mógł wykradać zwłoki z prosektorium, by studiować anatomię, Caravaggio, malując Zaśnięcie Marii, wykorzystać zwłoki wyłowione z Tybru, Andres Serrano zanurzyć plastikowy krucyfiks we własnym moczu w Piss Christ, Artur Żmijewski zmusić Józefa Tarnawę do odnowienia na własnej skórze numeru obozowego z Auschwitz w 80064?

Czy możemy zachwycać się dobrym spektaklem, jeśli wiemy, że podczas pracy nad nim ludzie zostali nadużyci, źle potraktowani czy zrobieni w bambuko?

W książce tej na te i wiele innych pytań próbują odpowiedzieć współcześni reżyserzy, aktorzy, kuratorzy, badacze teatru, naukowcy. Celem tej książki nie jest dawanie łatwych odpowiedzi na pytania o etykę w teatrze. Celem tym jest ułatwienie czytelnikowi włączenia się w niektóre z aktualnie toczących się debat na temat teatru i etyki w teatrze.

SPIS TREŚCI

Wstęp. I na czym tu oprzeć moralność? Na fikcji

Waldemar Rapior

1.Czy etyka w sztuce to abstrakcja?

Z Jolantą Janiczak i Wiktorem Rubinem rozmawia Krystyna Duniec

2. Lustra moralności 

Dariusz Kosiński

3. Etyka i poczucie smaku?

Krystyna Duniec

4. Od teatru przemiany do teatru przemocy i z powrotem
Zofia Smolarska

5. Tworzyć teatr inaczej
Rozmawiają Małgorzata Wdowik i Dobromir Dymecki

6. Na wyspie byśmy nie przetrwali
Rozmawiają Aneta Groszyńska, Agnieszka Jakimiak i Mateusz Atman

7. Niewinni nauczyciele
Paweł Mościcki

8. Bardziej bym się martwiła, czy od środka nie zgnijemy
Z Eweliną Marciniak rozmawia Jan Karow

9. Zwierzę na scenie
Z Romeem Castelluccim rozmawia Dorota Semenowicz

10. Kiedy teatr nie tylko gra i/ale bada
Z Wojtkiem Pustołą, Waldemarem Rapiorem, Wojtkiem Ziemilskim,Seanem Palmerem oraz Urszulą Hajdukiewicz rozmawiaZofia Małkowicz-Daszkowska

11. Pożytki z deprowincjalizacji
Waldemar Rapior

12. Kuratorowanie doświadczenia
Z Agatą Siwiak rozmawia Joanna Pańczak

Wolność, równość, teatr. Pięć lat Sceny Roboczej
Piotr Dobrowolski
Czas Kultury
Rok wydania: 2017
ISBN: 978-83-935637-5-3
Liczba stron: 160
15,00 zł

Zamówienia można składać na adres mailowy: biuro@scenarobocza.pl

„Wolność, równość, teatr. Pięć lat Sceny Roboczej” nie jest książką, która cokolwiek podsumowuje czy zamyka. To zapis chwilowej świadomości na temat zjawiska – inicjatywy, idei, miejsca – które ciągle zmienia się i rozwija. Poznańskie Centrum Rezydencji Teatralnej Scena Robocza jest żywym organizmem tworzonym przez pracujących tu ludzi, widzów i artystów. Wszyscy oni kształtują jej codzienność, traktując to miejsce nie tylko jako „scenę teatralną”, ale też „przestrzeń wolności”, „miejsce spotkań” czy „instytucję alternatywną”.

Doceniając możliwości, które daje Scena, stawiają też pytania o sposoby jej organizacji, perspektywy rozwoju i oczekiwania wobec przyszłości. Ich głosy są najcenniejszym materiałem tej książki.

SPIS TREŚCI
I. Przestrzeń wspólnych działań
Poza teatralnym gettem _ rozmowa z Ludomirem Franczakiem
II. W świadomości ludzi
Efekt śnieżnej kuli _ rozmowa z sześcioletnią Lili
i jej tatą, Dawidem Gadzałą
III. Miejsce spotkań
Instytucja kultury codziennej _ rozmowa z Krzysztofem Cicheńskim
IV. Przestrzeń wolności
Drożdże demokracji _ rozmowa z Pawłem Szkotakiem
V. Scena teatralna
Teatr ze znakiem zapytania _ rozmowa z Ewą Obrębowską-Piasecką
VI. Off repertuarowy
Warto pytać o wolność _ rozmowa z Lechem Raczakiem
VII. Wytwarzanie więzi
Teatr kształtuje świadomość _ rozmowa z Antoniną Gonet
VIII. Instytucja alternatywna
Zapalnik _ rozmowa z Elżbietą Niewiadomską
IX. Szanse, możliwości, zagrożenia
Scena pracy, scena prezentacji _ rozmowa z Ewą Kaczmarek
X. Projektowość i konkurencyjność
Trzeba szukać publiczności _ rozmowa z Dariuszem Skibińskim

Pytania
Rezydenci Sceny Roboczej
Autorzy cytatów umieszczonych w tekście
Projekty realizowane przez Scenę Roboczą
Podziękowania

„Poznański spacerOFFnik teatralny”
Joanna Ostrowska
Scena Robocza i Wydawnictwo Kontekst
Rok wydania: 2016

Ryga ma szlak secesji, Praga – trasę Franza Kafki, Berlin – szlak muru berlińskiego, Poznań od niedawna szlak miejskich murali (podobnie jak Łódź czy Kraków). Twórcy Poznańskiego spacerOFFnika teatralnego proponują z jeszcze innej strony „ugryźć” miasto – z perspektywy działających tu teatrów pozainstytucjonalnych. Układają turystom (i zdecydowanie także mieszkańcom) wycieczkę po Poznaniu śladem teatrów offowych – zjawiska, które nie ma sobie równych w żadnym innym polskim mieście. Zachęcają, by dotrzeć do miejsc na pierwszy rzut oka nieteatralnych, a przez ostatnie ćwierćwiecze właśnie przez teatr ożywianych i zmienianych. Jest ich w Poznaniu naprawdę wiele.

Spacerownik/nie-spacerownik

Wszystko zaczęło się w Scenie Roboczej – Centrum Rezydencji Teatralnych przy Grunwaldzkiej 22, której szefem jest Adam Ziajski, a która skupia i wspiera poznańskie środowisko nurtu off. „Otóż pewnego dnia, przemierzając nasze piękne miasto, Adam natknął się na wycieczkę odbywającą spacer po „teatralnym Poznaniu” w ramach ogólnopolskiej akcji Spacerownik teatralny” – opowiada we wstępie do książki Joanna Ostrowska, poznańska badaczka poznańskiego życia teatralnego, recenzentka teatralna. I wkurzył się solidnie, gdy odkrył, że trasa tej wycieczki całkiem pomija miejsca związane z teatrem niezależnym.

„A czy można sobie wyobrazić teatralny Poznań np. bez Teatru Ósmego Dnia czy Biura Podróży (…)? Bez ulicznych akcji Strefy Ciszy i animacyjnej działalności Sceny Roboczej? Bez teatrów dla dzieci: Wierzbaka, Atofri, Teatrzyku w Kropki czy Studia Teatralnego Blum? Bez żartobliwej i przenikliwej zarazem krytyki współczesnej kultury Porywaczy Ciał? Bez ostrej i nierzadko brutalnej satyry Kuby Kaprala i Circus Ferus? Bez postaci takich jak Lech Raczak, Janusz Stolarski, Ewa Kaczmarek, Piotr Tetlak czy Ewa Rufo (…)” – pyta w przewodniku Joanna Ostrowska. No właśnie – nie można.

Z Zemsty do kościoła

Autorzy wyznaczyli trzy trasy, które w sumie obejmują cały Poznań. Pierwsza z nich Kurs na miasto prowadzi przez ścisłe centrum, przez miejsca, które zdecydowanie nie kojarzą się teatrem. A jednak: i plac Mickiewicza, i kawiarnio-księgarnia Zemsta, i ulica Młyńska, i poznańska synagoga wielokrotnie zamieniały się w scenę. Podobnie jak lodowisko Bogdanka, Cytadela czy Stara Rzeźnia, którymi m.in. prowadzi Trasa nr 2 – Performanse historyczne i industrialne. Trzecia część – Łazariada, Grunwaliada i ta trzecia z kolei zabiera zwiedzających do dzielnic oddalonych od centrum – na Łazarz, Grunwald i Jeżyce. Od klubu studenckiego Akumulatory, przez przejście pod rondem Kaponiera, gdzie pod koniec lat 80. Teatr Biuro Podróży stworzył Mieszkanie dla żaka po Kościół Matki Boskiej Bolesnej przy ul. Głogowskiej, gdzie w stanie wojennym grał Teatr Ósmego Dnia.

Ostatni rozdział w przewodniku to minisłownik ludzi i zespołów związanych z teatrem offowym w Poznaniu. Alfabetycznie otwiera go „Adam Ziajski”, a zamyka „Wierzbak”.

SpacerOFFnik… z jednej strony przypomina tradycyjny przewodnik – wyposażony został w mapę z zaznaczonymi trasami i zdjęcia spektakli. Miejscami przyjmuje jednak ton rozprawy naukowej, zwłaszcza rozdział zawierający informacje historyczne o poznańskim offie, czym może zniechęcić „użytkownika”. Nie przekonuje też jego strona graficzna – zwłaszcza słabej jakości zdjęcia. Książka sprawia wrażenie przygotowanej w pośpiechu. Potencjał jednak tkwi w niej ogromny – warto z niego skorzystać.

Sylwia Klimek

Raport o działalności poznańskich teatrów niezależnych
Zakładu Performatyki w Instytucie Kulturoznawstwa UAM
Scena Robocza i Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego
rok wydania: 2015

Jesienią 2015 zrealizowane zostały badania nad dorobkiem dwudziestu poznańskich teatrów niezależnych – offowych i alternatywnych, a także związanych z nimi czterech „domów kultury” – miejsc, które zapewniają możliwość pracy i prezentacji swoich przedstawień innym teatrom. Głównym celem tych badań było dokładne ilościowe określenie dorobku artystycznego, animacyjnego i organizacyjnego tychże teatrów w sezonie 2014/15. Kolejny cel: w miarę dokładne określenie całości ich wcześniejszego dorobku.

Dane dotyczące ubiegłego sezonu znajdują się w niniejszym Raporcie, będą również zamieszczone na stronie internetowej Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie, który zapewnił znaczną część budżetu tego przedsięwzięcia. Kolejne rezultaty – te dotyczące dalszej przeszłości – opublikowane będą w późniejszym terminie, z uwagi na ogromną ilość uzyskanego materiału.

Opisane tu badania realizuje zespół naukowców i absolwentów związany z Zakładem Performatyki Instytutu Kulturoznawstwa, kierowany przez prof. UAM dr. hab. Juliusza Tyszkę. Pozostali członkowie zespołu to dr hab. Joanna Ostrowska, dr Magdalena Grenda, dr Ewa Jeleń-Kubalewska, mgr Wojciech Kowalczyk i mgr Klaudia Lewczuk. Pomysłodawcą badań jest Adam Ziajski, a pozostała część budżetu została zapewniona przez Scenę Roboczą.

Mistrzowie Drugiego Planu
Magdalena Grenda
Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
rok wydania: 2014

Poznań jest jednym z najważniejszych ośrodków teatru alternatywnego w Polsce, począwszy od lat 70. XX wieku. Po przełomie ustrojowym 1989 r. nastąpił tu rozkwit istotnych dokonań tego typu teatru. Dziś tradycja alternatywnych działań w dziedzinie sztuk widowiskowych jest w Poznaniu dobrze utrwalona i rozwijana przez trzecie już pokolenie twórców.

Magdalena Grenda nadała swej książce kształt zbioru dziewięciu wywiadów z osiemnastomakreatorkami i kreatorami tego kulturowego fenomenu. Uzyskujemy w ten sposób szeroką panoramę poglądów, jakie reprezentują poznańscy twórcy teatru alternatywnego trzech pokoleń.

Podtytuł książki – Mistrzowie drugiego planu – nie sugeruje drugoplanowej roli dorobku artystycznego i animacyjnego rozmówczyń i rozmówców Autorki, lecz ich zmarginalizowanie w sferze materialnego wsparcia ze strony władz oraz społecznego prestiżu.

Z wielkim zainteresowaniem wczytywałem się w osobiste, czasem wręcz intymne zwierzenia twórców, chociażby na temat początków ich artystycznej pracy czy okoliczności zawierania teatralnych znajomości. Warto było rozmawiać, warto te rozmowy teraz przeczytać”.

Prof. dr hab. Juliusz Tyszka

Projekt dedykowany lokalnym twórcom i animatorom kultury. Projekt ten wychodzi poza budynek dawnego kina Olimpia, a jego celem jest budowa nowych, sąsiedzkich relacji. Wydarzenie ma formę akademii  złożonej z warsztatów i wykładów, które poszerzają kompetencje uczestników w zakresie projektowania działań społeczno-artystycznych. Podstawą akademii jest nabywanie wiedzy i kompetencji niezbędnych do świadomej pracy z wykorzytsaniem sztuki partycypacyjnej, a odbywa się to dzięki wykorzystaniu znanych praktyk twórczych w zajęciach z sąsiadami Sceny mieszkającymi na Łazarzu, Jeżycach i Grunwaldzie. Niezależna akademia ma na celu rozwijanie takich umiejętności jak praca w zespole czy rozwiązywanie konfliktów, oferuje również uczestnikom zestaw narzędzi do pracy artystycznej (warsztaty z reżyserii dźwięku, światła, visual designu oraz filmu artystycznego). Najważniejsze w cyklu zajęć jest poznanie przez biorące w nim udział osoby sposobów projektowania procesu twórczego, w którym każdy element jest tak samo ważny, jak wyprodukowany efekt. Kurtaorką jest Agnieszka Różyńska.

Sąsiedztwo – granice bliskości 2019

QUEEROWY DEMONTAŻ / INTERWENCJE ARTYSTYCZNE

Queerowy Demontaż to alternatywna wersja teraźniejszej Polski. Przestrzeń na queerową myśl krytyczną, w której głosy mniejszości nie walczą z zastaną opresją względem niebinarnych ciał i seksualności, a wypowiadają się wypełniając miasto Poznań narracjami: o osobach queerowych, lesbijkach, seniorkach i seniorach, sportowcach i uchodźcach, którzy są także społecznością LGBTQIA. To post artystyczna utopia w działaniu, gdzie pełna uważności i otwartości sztuka wkracza w życie społeczne i proponuje przepisanie funkcjonujących w nim zasad.

ARTYSTKI I ARTYŚCI:

Monika Popiel / Paweł Świerczek / Olga Dziubak / Laura Balcerek / Agnieszka Oleksiuk / Sara Jaworska / Daniel Weiss / Wika Krauz / Mikołaj Stanoch / Urszula Kot / Przemek Madej

Nasze różnorodne tożsamości, percepcje płci, doświadczenia życiowe, odmienne praktyki twórcze i artywistyczne, a także zróżnicowane pochodzenia (z miast, z wsi i przedmieść, z bloków i domów jednorodzinnych, z robotniczych hoteli, z uniwersytetów, bibliotek, podwórek i ulic), dodefiniowały rozumienie QUEER-u. W kilkumiesięcznym procesie poznawania feministycznych i queerowych teorii oraz praktyk, wspólnego życia, jedzenia i tworzenia, wypracowałyśmy_liśmy narzędzia  demontażu rzeczywistości.

Pól do zdemontowania jest dziś wiele. Wybrałyśmy_liśmy kilka nam najbliższych. Wystarczy rozejrzeć się wokół, by dostrzec, że społeczne obrazy projektowane są głównie przez białych, zamożnych mężczyzn (rzadziej kobiety). Obrazy te wiszą w white cube’owych galeriach, klimatyzowanych biurach i przestrzeniach publicznych tak, by na nie patrzeć, by je oceniać, a w akcie największego zaangażowania: kupować i zwiększać swoje ekonomiczne i symboliczne kapitały. 

Wypełniliśmy_łyśy więc Poznań mirażem nieobecności, odzyskując tym samym najważniejsze dla nas: przestrzeń publiczną i miejsca kultury, w których stworzyliśmy_łyśy zbiorowy performance queerowej autonomii.

Każda i każdy z widzów-uczestniczek mógł zaangażować się w twórczy proces demontażu:

☞ Stać się awatarem nauczyciela z małej miejscowości będącego gejem, uchodźczyni-lesbijki czy młodej osoby transseksualnej, która wolała wyjechać z Polski na zawsze, niż przyznać się swojej kochającej, katolickiej rodzinie, że zdecydowała się na tranzycję. Pójść z nami w Marszu Równości w imieniu tych, którzy przez panującą w kraju atmosferę nienawiści i strachu boją się, bądź zwyczajnie nie mogą sobie pozwolić na uczestnictwo w marszach równości. 

☞ Zaprojektować przestrzeń Przegiętego Domu Seniorki i Seniora, a tym samym zatrzymać się nad potrzebami i ograniczeniami queerowych osób 60+. 

☞ Wejść do otwartej pracowni Studium nad Fioletem (i metaforycznie zostać w niej na zawsze), gdzie budując Obiekty Ochronne i poddając refleksji obraz współczesnych ruchów aktywistycznych poznać zaangażowanie kobiet w konflikty od czasu kryminalizacji sufrażystek po współczesne strajki i protesty proaborcyjne.

☞ Zagrać w Loterię urodzeń – planszówkę z zasadami gry napisanymi przez kapitalizm – współczesny system ekonomicznych i kulturowych nierówności.

☞ Przeczytać, na wielkim, wieloosobowym łożu, herstorie coming outów i ich konsekwencji, zapisane komiksową kreską w opowiastce graficznej pt. Morda, bądź na bardziej intymnych łóżkach przyjrzeć się z bliska obrazom i tekstom zawartym w zinie Queer After Gay.

☞ Istotnym polem refleksji stał się dla nas także sport. Od klasycznego wychowania fizycznego w szkole, aż po rozgrywki w ekstraklasie nie ma w nim bezpiecznego miejsca dla kobiet i osób queerowych. Jest za to wiele zinternalizowanej i uznanej za “normalną” przemocy i homofobii. Nienormatywne zawody sportowe znalazły więc swoją reprezentację w postaci aż dwóch performatywnych działań w przestrzeni publicznej – turnieju Piłkarzynek i Wyścigu na obcasach prowadzonego przez poznańską Drag queen, Gelejzę.

☞ Aby przekroczyć ostatnią z narracji (i to tę historyczną, z pola dziedzictwa narodowego), wybrałyśmy się do Muzeum Narodowego w Poznaniu. Podczas queerowego oprowadzania po jego kolekcji przeszliśmy_łyśmy w kolorowym Pochodzie na Wiejską, by wraz z licznymi aktywistkami feministycznymi, queerowymi i dragowymi przepisać podręcznikową historię sztuki i uzupełnić ją o brakujące tożsamości. Uzupełnić ją nami.

Badając wybrane aspekty społecznych norm i tego, co w danej społeczności postrzegane jest jako słuszne i normalne, stworzyłyśmy projekty prowokujące, zaskakujące, pozwalające choć na chwilę przyjąć nową perspektywę wobec pozornie znanych zjawisk.

AGNIESZKA RÓŻYŃSKA

Kuratora projektu

ORGANIZATOR: Scena Robocza

PRODUCENTA: Aleksandra Kołodziej

KOMUNIKACJA: Aleksandra Skowrońska, Ola Juchacz

PARTNERZY: Radio Afera, Czas Kultury, Galeria Tak, Pawilon, Stowarzyszenie Stonewall, House of Army

MATRONATY: Kampania Przeciw Homofobii, Codziennik Feministyczny, Lula Pink

Lista interwencji artystycznych powstałych w ramach projektu:

¹ Neighbour/Avatar – Monika Popiel: platforma podczas XVI Marszu Równości w Poznaniu

² Przegięty Dom Seniorki i Seniora – Paweł Świerczek: instalacja: flaga, makieta, teksty, plakaty, wywiad wideo: 21:37 min, wywiady audio: 7:04; 6:11, 20:09; 14,21 min

³ Studium nad Fioletem – Olga Dziubak: pracownia otwarta, gablota z ilustracjami i książka “Notatki o fiolecie. Alternatywna historia rewolucji.”

⁴ OBIEKTY OCHRONNE – Olga Dziubak: działanie podczas parady, obiekty sześcienne, folia paroizolacyjna, 2x 160 x160 x160 cm

⁵ Loteria Urodzeń – Laura Balcerek: obiekt interaktywny, gra planszowa inspirowana formatem Monopoly

⁶ MORDA! – Agnieszka Oleksiuk: komiksowa opowiastka graficzna, druk czarno-biały na kolorowym papierze, format A5

⁷ Queer After Gay – Sara Jaworska, Daniel Weiss: Open Call, wydawnictwo zinowe, druk kolorowy na papierze gazetowym, format A3

⁸ Pikarzy(n)ki – Wika Krauz: obiekt, działanie ze społecznością, słuchowisko 2:32 min

⁹ Wyścig na obcasach – Mikołaj Stanoch: partycypacyjne działanie sportowe

¹⁰ Pochód na Wiejską – Urszula Kozach, Przemek Madej: performatywne oprowadzanie po wystawie stałej Muzeum Narodowego w Poznaniu 

Projekt dofinansowany ze środków Miasta Poznań.

#poznanwspiera

SĄSIEDZTWO – GRANICE BLISKOŚCI 2017

Już po raz drugi spotkamy się w SCENIE ROBOCZEJ – Centrum Rezydencji Teatralnej, mieszczącej się na styku trzech dzielnic: Jeżyc, Łazarza i Grunwaldu, z których mieszkańcami postaramy się nawiązać kontakt i wejść w dialog. Rozejrzymy się po okolicy, zastanawiając nad pojęciem sąsiada także w kontekście zauważalnego w ostatnim czasie wzrostu zachowań ksenofobicznych, niechęci względem nowych mieszkańców Poznania – chociażby migrantów z Ukrainy i Białorusi, których liczba – nie tylko w Poznaniu –  regularnie wzrasta.

Wielokulturowa integracja twórców i mieszkańców ma na celu doprowadzenie do działań w przestrzeni publicznej, min. z zakresu teatru, performance i nowych mediów. Zakwalifikowane 10 osób weźmie udział w zajęciach oraz warsztatach podczas Akademii Sąsiedztwa, w czasie której eksperci podzielą się swoją wiedzą. Nauka oparta na doświadczeniu, dyskusji i współpracy pozwoli twórcom dowiedzieć się: jak diagnozować potrzeby danej społeczności; z jakich narzędzi można korzystać podczas pracy w wielokulturowych społecznościach; w jaki sposób zaprojektować proces twórczy, by każdy jego element był tak samo ważny, jak wyprodukowany efekt. Artyści będą mieli także okazję poszerzyć swoje umiejętności w zakresie Visual Designu i filmu artystycznego, otrzymując tym samym kolejne narzędzie do pracy.

Powstałe realizacje twórców, być może pierwsze o charakterze społecznym, mają doprowadzić do swobodnego poruszania się na polu sztuki partycypacyjnej. Najważniejszym aspektem projektu będzie praca kolektywna osadzona w procesie, bez nacisku na wytworzenie dzieła czy obiektu. Wyjście poza obecne tendencje sztuki ma na celu zdobycie wspólnego kapitału symbolicznego i wypracowanie strategii działań w obszarze praktyk artystyczno – społecznych.

HARMONOGRAM: 

21 – 22. 10

SZTUKA PROCESU / prowadzenie: dr Alicja Borkowska (Strefa WolnoSłowa)

04 – 05. 11

ART.TEAM.WORK – praca zespołowa w działaniu twórczym / prowadzenie: dr Krzysztof Łukomski, (UAP)

11 – 12. 11

VISUAL DESIGNE i film artystyczny w krótkiej formie / prowadzenie: Maria Porzyc

18 – 19. 11

PRACOWNIA PROJEKTOWA. Produkcja projektów artystyczno – społecznych / prowadzenie: Agnieszka Różyńska

02 – 03. 12

INTERWENCJE ARTYSTYCZNE

Finał projektu Sąsiedztwo – granice bliskości

Instalacja finałowa przygotowana przez międzynarodową grupę twórców zaprasza do wejścia w relację z nieswoją tożsamością, zapośredniczenia pochodzenia i wykonania choreografii przygotowanej przez globalną politykę instrumentalizacji ‚innego’.

Punktem wyjścia do doświadczenia, które uczestnicy zbudowali w dniach 1 i 2 grudnia w Scenie Roboczej była gestaltowa akademia zaprojektowana przez Agnieszkę Różyńską, zapraszająca do przyjrzenia się sztuce procesu, oporu i kolektywnym narzędziom do budowania sytuacji twórczych. A reinterpretacja pojęcia sąsiedztwa, konotowanego z bliskością społeczną, w kontekście zauważalnego w ostatnim czasie wzrostu zachowań ksenofobicznych i niechęci względem migrantów i migrantek, którzy coraz częściej są naszymi współmieszkańcami – sąsiadami, stanie się punktem odniesienia finałowych instalacji, performanców i prac.

Artyści: 

Agata Witkowska, Agnieszka Różyńska, Aleksandra Kołodziej, Bohdan Mucha, Christina Everts, Cristina Ferreira, Hubert Karmiński, Katsiaryna Sheliahovich, Kuba Borkowicz, Małgorzata Maciaszek, Olga Beyga, Paulina Piórkowska, Rafał Żarski, Robet Pyczek, Yulia Krivich

09. 12
Ewaluacja procesu twórczego

SĄSIEDZTWO – GRANICE BLISKOŚCI 2016

Projekt “Sąsiedztwo – granice bliskości” jest wynikiem dotychczasowych prac Sceny Roboczej. “Na styku trzech dzielnic – Łazarza, Jeżyc i Grunwaldu – próbujemy stworzyć nie tylko przestrzeń twórczą dla sceny offowej w Poznaniu, ale przede wszystkim staramy się zbudować sieć relacji pomiędzy nami, artystami, animatorami, kuratorami i mieszkańcami tych dzielnic.” – mówi Agnieszka Różyńska, kuratorka projektu.

Projekt wypłynął z refleksji nad kształtem i treścią tworzonych dziś projektów artystycznych i społecznych.  Staraliśmy się pomyśleć o nich kompletnie. Potraktować je jak interwencje, które powodowane są konkretną potrzebą; które podczas realizacji zyskują przemyślaną formę oraz finalnie mają realne oddziaływanie. Większość projektów dziś wymaga pełnego pakietu kompetencji od twórców. Zaczynając od tworzenia zespołu, napisania wniosku, zarządzania działaniami, aż po pakiet umiejętności merytorycznych i artystycznych: tworzenie diagnozy czy znajomość języka performansu. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę, że większość projektów układanych jest zgodnie z wymogami grantodawcy, co skutkuje wysypem działań, które nie odpowiadają na realne potrzeby, a ich forma niemożliwa jest do zmierzenia kryteriami wartości artystycznej.

Wychodząc na przeciw (a może “przeciwko”?) erze “projektariatu” stworzyliśmy program rozwoju kompetencji twórczych i projektowych dla dwunastu animatorów i artystów, którzy chcą działać w przestrzeni publicznej. Ta niezależna akademia podzielona jest na kilka sekcji i ma na celu rozwinięcie umiejętności  takich jak: praca w zespole czy rozwiązywanie konfliktów oraz proponować zestaw narzędzi do pracy artystycznej tj. warsztaty z reżyserii dźwięku czy światła. Warsztaty poprowadzą m.in. Bartek Lis (kurator Muzeum Współczesnego we Wrocławiu), Anna Karolina-Kłys (reporterka, dziennikarka, aktywistka), Arti Grabowski (performer), Paulina Góral (reżyserka światła).

Przez 4 weekendy wykładów, spotkań i warsztatów (październik-grudzień 2016 r.) 12 wybranych uczestników weszło w proces twórczy, którego celem było zaprojektowanie i wyprodukowanie akcji performatywnej, instalacji lub działania w przestrzeni publicznej. Uczestnicy otrzymali pełne wsparcie merytoryczne zaproszonych ekspertów a zespół Sceny Roboczej zapewnił im wsparcie produkcyjne i tutorskie, a także udostępnił zaplecze techniczne (sale warsztatowe, scena teatralna, zaplecze socjalne) niezbędne do pracy w procesie.

HARMONOGRAM: 

15.10

„Diagnoza potrzeb w projektach społecznych” – Bartek Lis, Agnieszka Różyńska

16.10

“Research w projektach artystycznych” – Anna Karolina Kłys / I warsztat

22.10

“Performans, jako narzędzie zmiany” – Arti Grabowski / I warsztat

23.10

“Performans, jako narzędzie zmiany” – Arti Grabowski / II warsztat

05.11

“Poszukiwanie tematu i praca badawcza” – Anna Karolina Kłys / II warsztat

06.11

“Zarządzanie projektem w procesie twórczym” – Agnieszka Różyńska / I warsztat

19.11

“Zarządzanie konfliktem w procesie projektowania” – Agnieszka Różyńska / II warsztat

20.11

„Twórca w społeczności – wpływ vs wspólnota” – Agnieszka Różyńska / III warsztat

3.12

“Reżyseria dźwięku” – Łukasz Zygarlicki / I warsztat

4.12

“Reżyseria światła” – Paulina Góral / I warsztat

5-15.12

realizacja projektów artystyczno – społecznych / działanie w przestrzeni

grudzień (po finałowych akcjach) – “Ewaluacja projektów” – Agnieszka Różyńska / IV warsztat

3-letni projekt edukacyjny realizowany w latach 2014 – 2016, propagujący aktywny i świadomy udział młodzieży ze szkół ponadgimnazjalnych w kulturze na poziomie: debaty społecznej, interpretacji dzieła sztuki oraz artystycznej wypowiedzi. Projekt podejmował w kolejnych latach działania mające coraz bardziej uściśloną tematykę. Strategia oparta na metodzie analitycznej pozwalała na rzetelną edukację oraz systematyczne, a zarazem efektywne wdrożenie wśród młodzieży nawyku uczestnictwa w kulturze zarówno w roli: obywatela, widza, jak i twórcy.

Koordynatorką merytoryczną WIEM CO MÓWIĘ była Ewa Obrębowska – Piasecka. Program w 2014 rok obejmował warsztaty i konwersatoria wzorowane na debatach oksfordzkich, podczas których dyskutowana i badana była teza: „Kultura powinna być za darmo!”. W tej części udział wzięli zaproszeni goście: Tomasz Budzyński, Krzysztof Wawrzyniak, Andrzej Maszewski, Łukasz Minta (panel „Rynek muzyczny”), dr Agata Skórzyńska, Kamil Babacz, Artur Sosen Klimaszewski, Bernard Ejgierd, Grzegorz Ganowicz, Szymon Szynkowski vel Sęk (panel „Wartościowanie kultury”), Ewa Wójciak, dr Dorota Jewdokimow, Piotr Bernatowicz (panel „Kultura w służbie rewolucji / religii / płci”), Renata Stolarska, Ewa Wycichowska, Marek „Sancho” Piekarski (panel „Kultura: pasja, misja, praca, obsesja”).

Koordynatorką merytoryczną WIEM CO PISZĘ była również Ewa Obrębowska – Piasecka. W 2015 działania w ramach zadania skupiały się na odbiorze, analizie, interpretacji i krytycznej ocenie dzieł sztuki przy współudziale zaproszonych aktorów, reżyserów, dziennikarzy i recenzentów, zaproszonych w roli ekspertów, byli to m.in.: Adam Ziajski, Adam Wojda, Grzegorz Ciemnoczołowski, Alicja Piotrowska, Dominika Olszowy, Janusz Stolarski, Piotr i Katarzyna Kamińscy, Marta Kaźmierska, Sylwia Klimek, Michalina Dolińska, Przemysław Prasnowski oraz Andrzej Niziołek.

Koordynatorem merytorycznym WIEM CO ROBIĘ był Adam Ziajski. W 2016 odbiorcy w cyklu interdyscyplinarnych warsztatów zdobywali doświadczenie w pracy artystycznej zmierzającej do realizacji autorskiego spektaklu. W ramach spotkań, paneli i warsztatów udział wzięli: Tomasz Kowalski (historia teatru), Iwona Janicka (sztuka bycia liderem), Janusz Stolarski (warsztaty aktorskie), Ewa Sobiak (taniec i ruch sceniczny), Bohdan Cieślik (scenografia), Kuba Kapral (happening), Jacek Hałas (emisja głosu), Adam Ziajski (improwizacja), Lech Raczak (reżyseria), Grupa MIXER (kostiumy), Anna Rozmianiec (choreografia). W efekcie powstała Grupa WCR, która pod opieką Janusza Stolarskigo zrealizowała spektakl pt. „zatrzyMANIA” prezentowany w Scenie Roboczej oraz XVII Goleniowskich Spotkaniach Teatralnych BRAMAT.

Łącznie w całym projekcie udział wzięła 400 osobowa grupa młodzieży.

Projekt zrealizowany przy wsparciu finansowym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Urzędu Miasta Poznania.